Śląsk posiada bogactwo ukryte w głębi ziemi, gdzie od pracy maszyn bije serce polskiego górnictwa. W związku z ruchem zakładu górniczego tworzą się pustki poeksploatacyjne, a także wstrząsy oraz tąpnięcia, odczuwalne nawet na najwyższych piętrach bloków. 75% stwierdzonych szkód, to szkody dotyczące budynków, w tym domów jednorodzinnych, ogrodów działkowych, a także klatek w wielopiętrowych budynkach. Nie jest możliwym oszacowanie ilości mieszkań w województwie, w których pojawiły się pęknięcia, naruszenie ścian nośnych oraz ile domów miało problemy ze szczelnością dachu. Problemy te zazwyczaj pojawiają się w trakcie prowadzenia działalności górniczej, jak i wiele lat później – również w sytuacji, gdy kopalnia powodująca szkody upadła już kilka, a nawet kilkadziesiąt lat temu. Jednakże, w zamian za znoszenie uciążliwości skutków eksploatacji górniczej, obowiązujące przepisy pozwalają na dochodzenie odszkodowania za powstałe szkody górnicze.

Zasady i tryb postępowania w sprawie szkód górniczych

W związku z tym, iż właściciel nieruchomości nie ma możliwości wyrażenia sprzeciwu wobec działalności górniczej, która prowadzona jest zgodnie z przepisami prawa, może on żądać naprawienia szkody wyrządzonej wskutek takiej działalności. Odpowiedzialność za tego rodzaju szkody ponosi podmiot prowadzący kopalnię.

W momencie wystąpienia szkody górniczej wywołanej działalnością kopalni, poszkodowany może wybrać jeden z dwóch sposobów naprawienia szkody: przywrócenie stanu poprzedniego, bądź wypłata odszkodowania. W praktyce zdecydowanie częściej poszkodowani decydują się na wypłatę odszkodowania.

Co zrobić, aby otrzymać odszkodowanie za szkody górnicze?

Pierwszą czynnością jest zgłoszenie szkody przedsiębiorcy górniczemu, którego działalność doprowadziła do jej powstania. Ustawa nakłada na poszkodowanych obowiązek podjęcia próby ugodowego zakończenia sporu z przedsiębiorcą górniczym. W razie braku porozumienia, możliwe jest skuteczne wytoczenie powództwa do sądu przez pokrzywdzonego. Oznacza to, iż poszkodowany nie musi godzić się na pierwszą ofertę odszkodowania kopalni. Przedsiębiorca powinien natomiast w ciągu 30 dni rozpoznać zgłoszenie poszkodowanego. W praktyce to administracja kopalni zajmuje się postępowaniem przedsądowym w sprawie likwidacji szkód górniczych, której działalności dotyczy zgłoszona szkoda.

Co ważne, w przypadku wytoczenia powództwa o odszkodowanie z tytułu szkód górniczych, to poszkodowany jest uprzywilejowany, posiada on bowiem ustawowe zwolnienie od kosztów w całym procesie. Oznacza to brak obowiązku uiszczenia opłaty od pozwu, opłaty od apelacji oraz pozostałych opłat i wydatków.

Powództwo o szkody górnicze powinno zostać wytoczone przed upływem terminu przedawnienia. Termin przedawnienia roszczeń odszkodowawczych z tytułu szkód górniczych wynosi ustawowo 5 lat od momentu dowiedzenia się o szkodzie. W przypadku, gdy szkoda została naprawiona przez poszkodowanego, możliwe jest żądanie zapłaty odszkodowania w kwocie odpowiadającej rzeczywistym i uzasadnionym kosztom usunięcia szkody.

Jak napisać wniosek w sprawie zgłoszenia szkody?

Poszkodowany musi złożyć pisemny wniosek we właściwej siedzibie przedsiębiorcy górniczego, bądź we właściwej kopalni będącej oddziałem przedsiębiorcy górniczego. We wniosku należy precyzyjnie określić dane wnioskodawcy oraz datę złożenia wniosku. Należy dokładnie określić nieruchomość, w której powstała szkoda, precyzyjnie opisać szkodę, podać jej rozmiar, zakres uszkodzeń, szacowaną wartość szkody oraz datę jej ujawnienia. Wnioskodawca powinien także określić jaki sposób naprawienia szkody wybiera – świadczenie pieniężne czy przywrócenie stanu poprzedniego.