Kategoria: Szkody górnicze

Co istotne, zgodnie z art. 144 ust 1 ustawy prawo geologiczne i górnicze właściciel nie może sprzeciwić się zagrożeniom spowodowanym ruchem zakładu górniczego. Upoważniony jest on jednak do żądania naprawienia szkody wyrządzonej ruchem zakładu, na zasadach określonych ustawą. § Błędy projektowe a szkody górnicze

Wznoszenie budynków na terenach górniczych zawsze będzie wiązało się z ryzykiem powstania szkód pochodzenia górniczego. W celu minimalizacji skutków eksploatacji górniczej, inwestor powinien uzyskać stosowne informacje dotyczące projektowanych wpływów eksploatacji górniczej, a projektant przyjąć stosowne rozwiązania zabezpieczające. Rodzaj koniecznych zabezpieczeń uzależniony jest od kategorii wpływów deformacji. Niejednokrotnie jednak zdarza się, że na skutek błędów projektowych, bądź błędów wykonawczych faktyczne zabezpieczenie budynku przed skutkami wpływów eksploatacji górniczej nie zostanie osiągnięte lub będzie niewystarczające.

Błędy projektowe a szkody górnicze w orzecznictwie

Co niezwykle istotne, działanie polegające na zaprojektowaniu i wykonaniu budynku niezgodnie z obowiązującymi normami i sztuką budowlaną z punktu widzenia odpowiedzialności za szkodę, stanowi czyn niedozwolony w rozumieniu art. 415 KC.

Ponadto, w orzecznictwie słusznie podnosi się, że odpowiedzialność przedsiębiorcy za skutki eksploatacji górniczej ma charakter odpowiedzialności deliktowej, a do naprawiania szkód będących następstwem eksploatacji zgodnie z art. 145 ustawy prawo geologiczne i górnicze mają zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 441 § 1 KC kopalnia oraz wykonawca/projektant nieruchomości ponoszą odpowiedzialność solidarną w sytuacji gdy ujawnione na nieruchomości szkody górnicze są efektem zarówno eksploatacji prowadzonej przez kopalnię, jak i wad wykonawczych oraz projektowych wykonawcy przy powstawaniu budynku. Natomiast w sytuacji gdy szkody wywołane wadami budynku nie będą mogły zostać oddzielone od szkód wywołanych wpływami eksploatacji górniczej, szkodę należy traktować jako jednolitą, niepodzielną całość.

Jak stwierdził Sąd Okręgowy w Gliwicach w wyroku z dnia 16 lutego 2021 r. (I Cgg 18/20): „wypłata kwoty stanowiącej utratę wartości budynku nie stanowiłaby kompleksowego naprawienia szkody, a to ze względu na notoryjne okoliczności jakimi są postępujący charakter uszkodzeń budynków posadowionych przy ulicy (…) w R., występujące tam odkształcenia terenu i związane z tym wychylenia obiektów i problemy techniczne związane z napieraniem na siebie poszczególnych segmentów szeregowców, co już w niektórych obiektach spowodowało poważne uszkodzenia konstrukcyjne. W ocenie Sądu wobec niemożności przywrócenia budynku do stanu poprzedniego zasadnym jest naprawienie szkody poprzez wpłacenie jego wartości odtworzeniowej pomniejszonej o stopień zużycia, co w pełni zrekompensuje uszczerbek w majątku powodów, a jednocześnie pozwoli stronom uniknąć kolejnych sporów na przyszłość.”

Mając na uwadze powyższe, w przypadku niemożności przywrócenia budynku do stanu poprzedniego, właścicielom nieruchomości pozostaje domagać się wypłaty w pieniądzu odszkodowania według wartości odtworzeniowej budynku.

Z punktu widzenia osoby poszkodowanej problematyka zawierania ugód z kopalnią jest niezwykle istotna. Ugoda jest pierwszym krokiem w walce o uzyskanie odpowiedniego odszkodowania. § Szkody górnicze – postępowanie ugodowe

Raz jeszcze należy zwrócić uwagę, iż podpisanie ugody stanowi zakończenie całego postępowania ugodowego, którego inicjacja rozpoczyna się poprzez złożenie wniosku do kopalni o naprawienie szkody górniczej. Szczególną uwagę należy zwrócić na informacje zamieszczone we wniosku (należy wypisać wszelkie szkody). Ma to niebagatelne znaczenie w przypadku, gdy kopalnia odmówi podpisania ugody na dogodnych dla nas warunkach, co oznaczać będzie konieczność złożenia przez nas pozwu i dochodzenia naszych praw na drodze postępowania sądowego.

Co powinien zawierać nasz wniosek?

Wniosek obligatoryjnie musi zawierać podstawowe dane takie jak:

• imię i nazwisko właściciela nieruchomości,
• wskazanie adresu, numeru działki i numeru księgi wieczystej uszkodzonej nieruchomości,
• określenie sposobu naprawienia szkody,
• określenie dokładnych uszkodzeń w naszej nieruchomości.

Precyzyjne określenie zakresu uszkodzeń

Ustawa prawo geologiczne i górnicze z dnia 9 czerwca 2011 roku regulująca kwestie odszkodowawcze związane ze szkodami wywołanymi ruchem zakładu górniczego stanowi wprost, iż sądowe dochodzenie roszczeń możliwe jest dopiero po wyczerpaniu postępowania ugodowego. Warunek wyczerpania postępowania ugodowego zostanie spełniony, jeżeli:

• kopalnia odmówi zawarcia ugody,
• od skierowania przez poszkodowanego roszczenia wobec kopalni upłynęło 30 dni.

Mając na uwadze powyższe, szczegółowe określenie zakresu uszkodzeń ma bardzo duże znaczenie, gdyż kierując sprawę do sądu roszczenie zawarte w pozwie musi być sformułowane w takiej samej postaci jak roszczenie zawarte w wniosku o naprawienie szkód górniczych. Sąd w przeciwnym wypadku oddali nasze roszczenie w tym zakresie, w którym nie było ono przedmiotem postępowania ugodowego – nie zostało zawarte we wniosku.

Zachęcamy do skorzystania z naszych pozostałych usług dostępnych na: www.kpi.com.pl

§ Szkody górnicze – postępowanie ugodowe

Naprawienie szkody przez zakład górniczy jest tylko jedną z możliwości jakiej poszkodowani mogą się domagać. W związku z powyższym zagadnienie dotyczące sposobu naprawienia szkody przez zakład górniczy wymaga szerszego omówienia, a także wyjaśnienia dlaczego zawsze powinniśmy domagać się odszkodowania pieniężnego, niż liczyć na dokonanie naprawy uszkodzonej działania nieruchomości przez kopalnię. § Naprawa szkody przez kopalnię – dlaczego się nie zgadzać?

Szkody na budynku – co dalej?

Zgodnie z przepisami prawa, kopalnia odpowiada za szkody spowodowane ruchem zakładu górniczego (szkody górnicze), a wybór sposobu naprawy szkody należy do poszkodowanego. Ustalenie związku przyczynowo – skutkowego pomiędzy wystąpieniem szkód na nieruchomości, a działalnością kopalni wymaga wiadomości specjalnych, których sąd nie posiada. W związku z powyższym powoływany jest biegły sądowy chyba, że kopalnia uzna swoją odpowiedzialność. Również wycena należnego odszkodowania wymaga fachowej wiedzy, aby rzetelnie i obiektywnie określić rzeczywistą wartość uszkodzeń. W tym zakresie biegły sądowy-wy wykazuje wysokość odszkodowania koniecznego do przywrócenia nieruchomości do stanu pierwotnego – przed uszkodzeniem . Co w przypadku, gdy kopalnia zaproponuje w ugodzie przedsądowej naprawę?

Jakie są sposoby naprawienia szkody?

Jak wskazuje ustawodawca, zgodnie z art. 144 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 roku Prawo geologiczne i górnicze, właściciel nieruchomości uprawniony jest do żądania naprawienia wyrządzonej ruchem zakładu górniczego szkody na zasadach określonych ustawą, przy czym odpowiedzialność przedsiębiorcy opiera się na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym. 

Kodeks Cywilny definiuje szkodę jako uszczerbek w majątku poszkodowanego, którego doznał on wbrew swej woli. Szkodą, jest więc wszelki bezprawny uszczerbek dotykający osobę, wyrażający się w różnicy pomiędzy stanem majątku poszkodowanego, jaki istniał a stanem, jaki powstał skutkiem zdarzenia wywołującego szkodę. 

Zgodnie z przepisami prawa szkoda może przybrać dwie postaci: tzw. szkody rzeczywistej, jak i utraconych korzyści (art. 361 § 2 k.c.). 

Co ważne, w myśl art. 363 § 1 kc naprawienie szkody może polegać, bądź na przywróceniu stanu poprzedniego, czyli tzw. „restytucji naturalnej”, bądź na zapłacie odszkodowania pieniężnego. Wybór co do sposobu naprawienia szkody pochodzenia górniczego należy co do zasady do poszkodowanego – oczywiście pod warunkiem, że restytucja naturalna w ogóle jest możliwa i dopuszczalna. 

Dlaczego nie warto powierzać naprawiania nieruchomości kopalni?

Zarówno proponowana ugoda przedsądowa jak i pozytywna opinia biegłego sądowego potwierdza związek przyczynowo – skutkowy, w związku z powyższym ostatnim etapem jest wybór naprawienia szkody.

Nasze wieloletnie doświadczenie w prowadzeniu spraw o odszkodowania z tytułu szkód górniczych jednoznacznie pokazuje, że najszybszym i zarazem najlepszym sposobem jest wybór odszkodowania w formie pieniężnej.

Kopalnia nie rzadko próbuje jednak przekonać, że szkodę na nieruchomości naprawi we własnym zakresie. Pamiętać należy jednak o tym, że :

1. Naprawa szkody przez kopalnię wymaga wykonania szeregu prac zmierzających do usunięcia uszkodzeń, a to ze względu na fakt, iż podmioty górnicze to podmioty złożone organizacyjnie. Po podpisaniu ugody na na naprawę szkód przez kopalnię w pierwszej kolejności musi dojść do formalnego wyłonienia wykonawcy. Proces wyboru wykonawcy odbywa się najczęściej w drodze przetargu publicznego. W 99 % przypadków wybierany jest najbardziej atrakcyjny cenowo dla kopalni oferent, co rodzi zagrożenie i obawę, iż prace odszkodowawcze nie zostaną wykonane w sposób najlepszy z możliwych jakościowo.
2. Naprawa szkody przez kopalnię oznacza długi okres oczekiwania na rozpoczęcie prac oraz na ich ukończenie. Często od chwili wybrania firmy wykonawczej do dnia rozpoczęcia prac upływa kilkanaście miesięcy. W czasie oczekiwania często zdarzają nie sytuacje warunkujące konieczność wyłonienia innej firmy wykonawczej i cały proces zaczyna się od nowa, co wydłuża czas oczekiwania o kilkanaście miesięcy.
3. Zakład górniczy uzależnia naprawę od uzyskania dotacji przez zakład górniczy na ten cel. W przypadku braku uzyskania dotacji na dany rok, zakład górniczy zawiera z poszkodowanymi aneks przedłużający obowiązek wypłaty/naprawy o kolejne lata. Niestety brak jest możliwości weryfikacji czy kopalnia ww. dotację otrzymała.

Przedstawione powyżej argumenty jednoznacznie wskazują, iż korzystniejszym sposobem naprawy szkód górniczych jest uzyskanie odpowiedniego odszkodowania pieniężnego. Taka forma odszkodowania sprawia, iż mamy pełną kontrolę nad ewentualnym sposobem naprawienia szkody a ponadto środki uzyskane z odszkodowania mogą być przeznaczone na dowolnie wybrany przez nas cel, w tym także zupełnie niezwiązany z naprawą nieruchomości.

Zachęcamy do skorzystania z naszych pozostałych usług dostępnych na: www.kpi.com.pl

§ Naprawa szkody przez kopalnię – dlaczego się nie zgadzać?

Zgodnie z przepisami prawa, wybór sposobu naprawy szkody należy do poszkodowanego. Przepisy te dotyczą również szkód pochodzenia górniczego. Co ważne, ograniczenie swobody wyboru naprawy szkody jest ograniczone tylko i wyłącznie w dwóch przypadkach: gdy przywrócenie stanu poprzedniego jest niemożliwe, bądź gdy przywrócenie stanu poprzedniego pociągałoby za sobą dla dłużnika nadmierne trudności lub koszty. W takim przypadku poszkodowany może dochodzić jedynie świadczenia w pieniądzu. § Jaką formę naprawy szkód górniczych wybrać?

Jaką formę naprawy szkód górniczych wybrać?

Przepisy prawa przewidują zatem dwie zasadnicze formy naprawienia szkody. Pierwszą z nich jest tzw. restytucja naturalna, co oznacza naprawę rzeczy uszkodzonej poprzez jej przywrócenie do stanu poprzedniego. Drugą formą naprawy jest natomiast odpowiednio wyliczone odszkodowanie pieniężne.

Z doświadczenia wiemy, iż w przypadku wystąpienia szkód górniczych niewątpliwie korzystniejszym dla poszkodowanych jest wybór odszkodowania w formie pieniężnej.

Dlaczego warto wybrać odszkodowanie w formie pieniężnej?

1. Naprawa szkody przez kopalnię wymaga wykonania szeregu prac zmierzających do usunięcia uszkodzeń, a to ze względu na fakt, iż podmioty górnicze to podmioty złożone organizacyjnie. Po podpisaniu ugody na na naprawę szkód przez kopalnię w pierwszej kolejności musi dojść do formalnego wyłonienia wykonawcy. Proces wyboru wykonawcy odbywa się najczęściej w drodze przetargu publicznego. W 99 % przypadków wybierany jest najbardziej atrakcyjny cenowo dla kopani oferent, co rodzi zagrożenie i obawę, iż prace odszkodowawcze nie zostaną wykonane w sposób najlepszy z możliwych jakościowo.
2. Naprawa szkody przez kopalnię oznacza długi okres oczekiwania na rozpoczęcie prac oraz na ich ukończenie. Często od chwili wybrania firmy wykonawczej do dnia rozpoczęcia prac upływa kilkanaście miesięcy. W czasie oczekiwania często zdarzają nie sytuacje warunkujące konieczność wyłonienia innej firmy wykonawczej i cały proces zaczyna się od nowa, co wydłuża czas oczekiwania o kilkanaście miesięcy.
3. Zakład górniczy uzależnia naprawę od uzyskania dotacji przez zakład górniczy na ten cel. W przypadku braku uzyskania dotacji na dany rok, zakład górniczy zawiera z poszkodowanymi aneks przedłużający obowiązek wypłaty/naprawy o kolejne lata. Niestety brak jest możliwości weryfikacji czy kopalnia ww. dotację otrzymała.

Przedstawione powyżej argumenty jednoznacznie wskazują, iż korzystniejszym sposobem naprawy szkód górniczych jest uzyskanie odpowiedniego odszkodowania pieniężnego. Taka forma odszkodowania sprawia, iż mamy pełną kontrolę nad ewentualnym sposobem naprawienia szkody a ponadto środki uzyskane z odszkodowania mogą być przeznaczone na dowolnie wybrany przez nas cel, w tym także zupełnie niezwiązany z naprawą nieruchomości.

Zachęcamy do skorzystania z naszych pozostałych usług dostępnych na: www.kpi.com.pl

§ Jaką formę naprawy szkód górniczych wybrać?